क्षितिज विश्वकर्मा, लालबन्दी । सुनकोशी–मरिण बहुदेशिय आयोजनाबाट बागमती नदी पूर्वका उत्तरी क्षेत्र सिँचाई सम्भाव्यता अध्ययनका विषयमा लालबन्दीमा सर्वदलीय सर्वपक्षीय छलफल सम्पन्न भएको छ । छलफलले सिन्धुली जिल्लामा हाल निर्माणाधिन सुनकोशि मरिन आयोजनाबाट मधेश प्रदेशका विशेषगरि सर्लाही र महोत्तरीका उत्तरी क्षेत्रमा समेत पानि ल्याउन पहल गर्ने र त्यसको लागी सम्बन्धित मन्त्रालयमा अनुरोध गर्ने निर्णय गरेको छ ।
सर्लाही जिल्लाको बागमती, हरिवन, लालबन्दी र इश्वरपुर नगरपालिका तथा महोत्तरी जिल्लाको वर्दिवास नगरपालिकाको उत्तरी क्षेत्रमा सिँचाइ एवम् खानेपानीको सुविधा नभएको र उत्तरी क्षेत्रमा दिन प्रतिदिन सुख्खाग्रस्तको अवस्था बढ्दो गतिमा रहेकोले सो क्षेत्रमा खानेपानी एवम् सिँचाइको सुविधा उपलब्ध गराउन आयोजनाको थप सम्भाव्यता अध्ययन गरि आयोजनाको विस्तारिकरण गरिदिन पहल गर्ने निर्णय गरिएको छ । छलफलले नेपाल सरकार प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रीपरिषदको कार्यालय, खानेपानी मन्त्रालय, ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिंचाइ मन्त्रालय र राष्ट्रिय योजना आयोगमामा सो किसिमको सिफारिस गरि पठाउने निर्णय गरेको लालबन्दी नगरप्रमुख बासुदेव अधिकारीले जानकारी दिए ।
छलफल पछि सिन्धुली जिल्लामा हाल निर्माणाधिन सुनकोशि मरिण वहुउदेश्यीय आयोजनालाइ सर्लाही र महोत्तरी जिल्लाको उत्तरी वेल्टमा समेत विस्तारिकण गर्ने सम्वन्धमा सम्भाव्यता अध्ययन एवम् सुझाव संकलन गरि नेपाल सरकारसँग पहल गरि प्रकृया अगाडि वढाउन कार्यदल, सल्लाहाकार र विज्ञ समुह गठन गर्ने निर्णय गरिएको छ । कार्यदलमा लालबन्दी नगरपालिकाका नगरप्रमुखको अध्यक्षतामा हरिवन, बागमती, ईश्वरपुर नगरपालिका प्रमुख, नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एकिकृत समाजवादी र जिल्लास्थित क्रियाशिल राजनैतिक दलका प्रतिनिधिहरु सदस्य रहेका छन् । त्यस्तै, सुनकोशि सामुदायिक सेवा समाजको प्रतिनिधि सदस्य रहेका छन् ।
छलफल पछि सल्लाहाकार समुह पनि गठन गरिएको छ । जसमा पूर्व मन्त्री महिन्द्र राय यादव, नेपाल सरकारका रक्षामन्त्री हरि उप्रेती, संघीय सांसद राम प्रकाश चौधरी, पूर्व राज्य मन्त्री एवम् संविधान सभा सदस्य सम्भुलाल श्रेष्ठ, प्रदेश सांसदहरु वेची लुङ्गेली र जवाहारलाल कुशवाहा रहेका छन् । छलफलले विज्ञ समुह पनि गठन गरेको छ । जसमा विद्युत विज्ञ चेत प्रसाद वराल र नापी विज्ञ वलराम पोखरेल रहेका छन् । लालबन्दी नगरपालिकाका प्रमुख अधिकारीको सभाध्यक्षता तथा पूर्व खानेपानी मन्त्री एवम् सर्लाही क्षेत्र नं –२ का सांसद महिन्द्र रायको प्रमुख आतिथ्यतामा कार्यक्रम भएको हो ।
कार्यक्रममा वक्ताहरूले आयोजनाको आवश्यकता र औचित्य औँल्याएका थिए । छलफलमा सुनकोशी मरिण बहुद्देशिय आयोजनाबाट उत्तरी क्षेत्रमा सिँचाई सुविधा पु¥याउन सकिने सम्भावनाका विषयमा नेपाल विद्युत प्राधिकरणका अवकाश प्राप्त ईन्जिनियर चेत प्रसाद बरालले आधारहरु प्रस्तुत गरेका थिए । उनले आयोजनाबाट उत्तरी क्षेत्रमा समेत सिँचाई पु¥याउन सकिने मुख्य दुई ओटा आधार प्रस्तुत गरे । उनका अनुसार आयोजना अन्तरगत समुद्री सतहबाट ४०७ मिटर उचाईमा रहेको सिन्धुलीको कुसुमटारमा बन्ने विद्युत गृहबाट पाईप लाईनमार्फत समुद्री सहतहबाट ४०० मिटर उचाईमा रहेको लखनदेही खोलाको सहायक खोला डायनी खोलामा पानी झार्न सकिन्छ । त्यस्तै ईन्जिनियर बरालले प्रस्तुत गरेको अर्को विकल्पमा कुसुमटारबाट १३÷१४ किलोमिटरमा पर्ने मरिन खोलामा ड्यामको सहायताले फुलवारी खोला क्रसगरी खयरसाल, बाघघारी गाउँ छिचोली चुरेको भित्तामा ल्याउन सकिन्छ । र ४.५ किलोमिटर पाईपलाईन र ७.५ किलोमिटर सुरुङ्ग समेत गरी १२ किलोमिटरमै डायनी खोलाको पुच्छारमै पानी झार्न सकिन्छ । त्यसरी लखनदेही खोलामा पथान्तरण भएको पानीले बागमती नहर पूर्वका उत्तरी क्षेत्रका ठुलो क्षेत्रफल भूभाग सिँचाई गर्न सकिने उनको दाबि थियो ।
सरकारले महत्वकांक्षी आयोजनाको रुपमा सुरु गरेको सुनकोशी मरिन डाइभर्सनबाट हाल सिँचित ४५ हजार हेक्टर जमिनका अलावा थप ७७ हजार हेक्टर गरी कुल १२२ हजार हेक्टर जमिन सिँचाई गर्ने लक्ष्य राखेपनि त्यसले बागमती नहर पूर्वका उत्तरी क्षेत्रका ठुलो क्षेत्र सिँचाई सुविधाबाट बञ्चित हुने भएपछि सम्भाव्यता अध्ययन थालिएको थियो । सो कार्यक्रममा मेयर, उपमेयर, प्रदेश सांसद, संघीय सांसद, वडाध्यक्ष, वडासदस्य, विभिन्न दलका स्थानीय तथा केन्द्रस्तरका नेताहरु लगाएतको उल्लेख्य सहभागिता रहेको थियो ।
